-
Hardy, czyli kiedy nowe znaczenie staje się poprawne
18.01.202318.01.2023Dzień dobry.
Ostatnio coraz częściej spotykam się z użyciem słowa hardy w języku polskim w znaczeniu czegoś trudnego lub w znaczeniu intensywności (generalnie grupa znaczeń o pochodzeniu z angielskiego słowa hard). Nie zgadza się to jednak ze słownikową definicją przymiotnika hardy w słowniku PWN to jest (na chwilę obecną) dumny lub butny.
Kiedy można uważać, że dane znaczenie słowa w języku polskim uległo rozszerzeniu i w ramach mowy potocznej nie jest błędnie używane?
-
inteligentny10.02.200910.02.2009Dzień dobry,
chciałbym zapytać o poprawność związku inteligentne połączenie. Nie jestem pewien, jaki jest status tego związku – wiem, że jest on często używany, ale wg mnie brzmi dziwnie. Wszak inteligentny kojarzy się z cechą człowieka – czy inteligentne połączenie (np. inteligentne połączenie smaków) nie jest nadużyciem semantycznym przymiotnika inteligentny? Byłbym wdzięczny za udzielenie mi odpowiedzi!
Serdecznie pozdrawiam!
Hubert -
Tu jest pies pogrzebany7.05.20037.05.2003Moja polonistka twierdziła,że frazeologizm „Tu lezy pies pogrzebany” stanowi błędną kalkę z języka niemieckiego, jest niepoprawny, bo inaczej niż w oryginale stosowany. Na dowód podawała fakt, iż słownik frazeologiczny nie notuje takiego związku. Popularnośc i zakres używania udowadnia jednak co innego. Proszę o informacje, czy rzeczywiście jego stosowanie stanowi nadużycie.
Dziękuję za odpowiedź.
-
Wygwizdów czy wygwizdowo?
20.12.201720.12.2017Szanowni Państwo,
w słowniku W. Doroszewskiego widnieje słowo wygwizdów. W moim domu rodzinnym ten termin używany jest zaś od pokoleń w rodzaju nijakim jako wygwizdowie: na wygwizdowiu (jak pustkowie). Znaczenia obu słów są odmienne: wygwizdów to raczej konkretna lokalizacja (na którą się utyskuje), wygwizdowie to typ przestrzeni o określonych właściwościach. Wszak patagońska pampa to wygwizdowie nie wygwizdów. Czy nie należy uznać, że obie formy są poprawne i dopuszczalne?
Z poważaniem
-
żyd i Żyd
16.04.20241.10.2013Dzień dobry,
chciałabym zadać pytanie dotyczące rozróżnienia pisowni na Żyd (członek narodu żydowskiego) i żyd (wyznawca judaizmu). Wyznawca judaizmu musi być jednocześnie członkiem narodu żydowskiego. Czy np. zdanie: „Dochodziły do nas wieści, że władze wojskowe są wrogo usposobione względem żydów” jest poprawne? Nie wiadomo, czy owe władze prześladują tylko wyznawców judaizmu, a np. spolonizowanych Żydów już nie. Jak praktycznie rozwiązywać problem takiego zapisu?
-
nimfy13.11.200613.11.20061. Czy nimfa jest boginią? 2. Czy Io była nimfą?
Mała encyklopedia kultury antycznej (PWN, 1990) mówi, że nimfy „uważane za córki Zeusa” to „boginie niższego rzędu” – a te od innych ojców?
Czy nazwanie bogini niższego rzędu boginią bez przydawki jest nadużyciem? (Por. mistrz świata i mistrz świata juniorów).
Do nimf zaliczono m.in. córki Okeanosa. Io była jego wnuczką przez ojca Inachosa. Nimfą nazywa Io tylko Wikipedia, inne (PWN, Kopaliński) omijają to słowo. Stąd wątpliwości.
-
nóż typu finka8.02.20128.02.2012Narzędzia medyczne nazywane są często eponimicznie np. cewnik Foleya. Spotyka się też nazwy, gdzie człon odimienny jest poprzedzony słowem typu, np. aplikator typu Fletcher(a). Czy poprawną jest forma aplikator typu Fletchera, czy – aplikator typu Fletcher (analogicznie do nóż typu finka)? Wydaje mi się, że poprawną jest forma z dopełniaczem, bo jest to narzędzie typu skonstruowanego przez Fletchera, a nie narzędzie przypominające Fletchera, osobę wszak, nie przedmiot.
-
plagiować i plagiatować24.04.200924.04.2009Często spotykam z wyrażeniem plagiatować. Ja uczyłem się, że mówi się plagiować i stąd wywodzą się plagiat czy plagiator, a nie odwrotnie. Internetowy słownik języka polskiego PWN podaje: plagiatować, a plagiować nie zna. Słownik Doroszewskiego ma plagiować, a nie ma plagiatować. Mnie plagiatować wydaje się błędne. Po łacinie jest wszak plagio, -are, a nie plagiato, -are. Nadto ten, kto dokonuje plagiatu, nazywa się plagiator, nie plagiatator.
-
Przecinek między elementami orzeczenia imiennego 31.03.201631.03.2016Podczas pisania artykułu na bloga stworzyłem zdanie:
Jedyną szansą na rozwinięcie się nowotworu serca w ten sposób jest przeniesienie komórek nowotworowych z innych narządów poprzez krew.
Mam zwyczaj czytania swoich tekstów na głos przed publikacją, więc automatycznie zrobiłem pauzę przed jest. Pytanie brzmi: czy powinien tam stać przecinek? Wydaje się to rzeczą naturalną, aczkolwiek nie jestem tego pewien. Jaka jest reguła?
Pozdrawiam
-
analizować, ale syntetyzować19.09.201319.09.2013Dzień dobry,
dlaczego standardowym czasownikiem od rzeczownika synteza jest syntetyzować? Na logikę (której wszak nie oczekuję od języka) powinno być chyba syntezować, które to słowo istnieje, lecz jest oznaczone jako „dawne”. Moja logika podparta jest takimi schematami, jak redukcja – redukować, analiza – analizować lub miłość –miłować. Skąd więc -ty- w syntetyzowaniu?
Pozdrawiam,
Jarek Hirny